مصرف منگنز به دلایل اقتصادی و داشتن خصوصیات فیزیکی- شیمیایی خاص به عنوان یکی از فلزات استراتژیک مورد استفاده در صنایع فولاد و ذوب آهن، تولید فرو سیلیکو منگنز، باتری سازی و… مطرح شده است.
در حدود ۹۰ درصد منگنز مصرفی در جهان در صنایع متالورژیکی نظیر تولید فولاد و آلیاژهای غیر آهنی مصرف می شود. صنایع باتری سازی با مصرف سالیانه ۴۰ الی ۵۰ هزار تن، معادل ۷-۵ درصد کل مصرف در مقام دوم قرار میگیرند.
سنگ منگنز عمدتاً برای تولید فرومنگنز، چدن و فولاد به مصرف می رسد. علاوه بر مصارف متالورژیکی، منگنز کاربردهای غیر متالورژیکی متعددی نیز دارد که عبارتند از دی اکسید طبیعی یا مصنوعی در باتریهای خشک و شیمیایی، سولفات و اکسی سولفات های منگنز در خوراک دام و افزودنی های کودهای گیاهی در کشاورزی، پرمنگنات ( به عنوان اکسید کننده)، صنایع کبریت سازی، سرامیک، شیشه و آجر، الکترود جوشکاری، فروسیلیکومنگنز، تولید فریتها، تصفیه آب، هیدرومتالوژی، افزودنی های سوخت و سایر کاربردهای فرعی.
مهمترین کاربرد منگنز و فرو سیلیکو منگنز در صنعت، تهیه آلیاژهای آهن و به عنوان ماده اساسی برای تولید چدن و فولاد می باشد. منگنز بیشترین کاربرد را در تولید فولاد (فولادهای کربن دار، آلیاژ کم مقاومت، ضدزنگ ابزارآلات)، آلیاژهای غیرفولادی (آلیاژهای غیرآهنی، فروآلیاژها و چدن) دارد. فولاد بخصوص فولادهای کربن دار بخش اصلی بازار منگنز را به خود را اختصاص میدهد.
افزودن منگنز در فرایند تولید آهن خام تا حد یک درصد، علاوه بر بهبود خواص فیزیکی آهن خام به دلیل حذف گوگرد، باعث افزایش راندمان در مرحله بعدی تولید فولاد، کاهش مصرف کمک ذوبها و افزایش عمر مصالح نسوز کوره میشود. نقش منگنز در زدودن گوگرد به این صورت است که ترکیب منگنز و گوگرد موجود در سنگ آهن تولید سولفید منگنز میکند که به راحتی توسط سرباره از کوره خارج شود. بعلاوه سولفید منگنز ـ آهن که در ترکیب آهن باقی میماند به مراتب اثرات مضر کمتری از سولفید آهن دارد. نحوه و تا حدودی میزان افزودن منگنز بستگی به فناوری استفاده شده در تولید آهن و فولاد دارد. یکی از روشهای معمول افزودن مستقیم سنگ آهن منگنزدار، سنگ منگنز کم عیار آهن دار و یا سربارههای منگنزدار برگشتی به کوره بلند است.
میزان مصرف منگنز در فرایند فولاد تولید آهن خام وفولاد، بستگی به موارد زیر دارد :
- میزان فسفر موجود در آهن خام
- میزان گوگرد و درصد منگنز موجود در سنگ آهن
- راندمان فرآیند گوگرد زدایی
- عیار منگنز در کانسنگ منگنز
- مقدار منگنز در سرباره
این نوع از فروآلیاژها به صورت کاهش کربن گرمایی در کوره قوس تولید می شوند. کوره مورد استفاده در تولید فرومنگنز پر کربن، برای تولید این فروآلیاژها نیز بکار می رود. یکی از مهمترین نکاتی که در رابطه با فروسیلیکومنگنز وجود دارد، افزایش تمایل فولادسازان در سراسر جهان برای استفاده از این فروآلیاژها به جای ترکیبی از فروسیلیسیم و فرومنگنز است. دلایل متفاوتی برای این نکته وجود دارد. اولین نکته اینست که این روش صرفه اقتصادی بالاتری دارد. نکته دوم اینست که میزان عناصر مضر مانند فسفر، نیتروژن و گوگرد کمتر است.
فرو سیلیکو منگنز یک آلیاژ آهن دار است که توسط ذوب سنگ معدن منگنز و کوارتزیت در حضور کک در کوره قوس الکتریکی تولید شده است. به عنوان اکسید زدا و برای تنظیم مواد شیمیایی از سیلیکون و منگنز در آهن و فولاد استفاده می شود.